Ufuk Kuru
Sosyal Güvenlik Denetmeni
Bilim Uzmanı
ufukkuruu@gmail.com
İhbar Tazminatının Tanımı:
İhbar Tazminatı; İşçi ve işveren arasındaki hizmet ilişkisinden ortaya çıkan ihbar tazminatı, İş sözleşmesinin süresine göre işçi ve işveren tarafın her ikisinin de birbirlerine ödeyebilecekleri bir tazminat olarak karşımıza çıkmaktadır.
İş sözleşmesinin haklı nedenle feshi durumunda her iki tarafında ihbar tazminatı hakkı bulunmamaktadır.
İhbar Tazminatına hak kazanma koşulları nelerdir?
İlk olarak, İhbar tazminatında İş sözleşmeleri belirsiz süreli olmalıdır. Tam veya kısmi zamanlı olması bu durumu değiştirmemektedir.
Belirli süreli iş sözleşmelerinde sözleşmenin bitim tarihi taraflarca bilindiğinden, tarafların İhbar Tazminatı hakkı bulunmamaktadır. İşveren tarafından deneme süresi içinde veya 4857 sayılı iş kanunun 25. maddesinde belirlenen esaslar çerçevesinde, iş sözleşmesinin feshi halinde işçiye herhangi bir ihbar tazminatı ödenmeyecektir.
İhbar süreleri nelerdir?
Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir.
İş sözleşmeleri;
a) İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
b) İşi altı aydan birbuçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,
c) İşi birbuçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,
d) İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra,
Feshedilmiş sayılır.
Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabilir.
İşçi ya da işveren bildirim süresine ait ücreti peşin ödemesi suretiyle iş sözleşmesini derhal feshedebilir.
İhbar Tazminatı’nda ödenecek ücret nasıl hesaplanır?
İhbar tazminatı’ nda işçinin son günlük brüt ücretine ek olarak işveren tarafından sağlanan ve para ile parayla ölçülmesi mümkün olabilen diğer ek tutarlarda dikkate alınır. Yani ihbar tazminatında ödenecek ücret, işçinin giydirilmiş ücreti üzerinden hesaplanır. Bu ücret üzerinden gelir ve damga vergisi kesintileri yapılır.
Yargıtay'a göre de ihbar tazminatı hesaplamasında, fesih tarihindeki ücretin dikkate alınması gerekmektedir. Yani, ihbar tazminatı işçinin fesih tarihindeki brüt ücreti üzerinden ve temel ücrete ek olarak "para veya parayla ölçülmesi mümkün sözleşme ve kanundan doğan menfaatler" de göz önünde tutularak belirlenmektedir.
İhbar Tazminatı’nda tavan ücret uygulaması var mıdır?
İhbar Tazminatı’nda, Kıdem Tazminatında olduğu gibi bir üst tavan uygulaması bulunmamaktadır. Bu nedenle, özellikle çok yüksek ücretli kişilerde ihbar tazminatının önemli rakamlara ulaştığı görülmektedir.
İhbar Tazminatı’nda süre şekli nasıldır?
İhbar tazminatı hesaplamasında bir hafta 7 gün olarak dikkate alınır. Örneğin 4 haftalık ihbar süresi olan bir işçi için 4 x 7=28 günlük tutar üzerinden ihbar tazminatı hesaplanacaktır.
İhbar Tazminatında Fesih bildirimi nasıl yapılmalıdır?
İşveren fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtmek zorundadır.
4857 sayılı iş kanunun 18. maddesinde de belirtildiği gibi feshin geçerli bir sebebe dayandırılma zorunluluğu vardır. Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
İhbar Tazminatında İş Arama İzni:
Bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur. İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır.
İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücret işçiye ödenir.
İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder.
Kaynakça:
4857 sayılı İş Kanunu.
04.02.2019
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
HABERİN KALDIRILMASINI İSTİYORSANIZ
apartman.yoneticisi@hotmail.com adresine mail atınız...
